Khi bạn là phụ huynh và đang tìm kiếm một con đường học tập vững chắc cho con mình. Giữa vô vàn lựa chọn chương trình Quốc tế, cái tên Chương trình IB thường xuyên xuất hiện. Nhưng chính xác thì chương trình IB là gì và vì sao chương trình này lại được các trường Đại học hàng đầu thế giới săn đón.
Bài viết này, Intertu Education sẽ mang đến cho phụ huynh một cái nhìn toàn diện về chương trình IB và thông tin bạn cần nắm bắt để giúp con bạn không chỉ thành công trong học thuật mà còn tự tin trở thành công dân ưu tú toàn cầu.
Chương trình IB là gì? Góc nhìn từ A-Z dành cho phụ huynh.
I. Chương trình IB là gì và vì sao nhiều phụ huynh lại lựa chọn cho con
IB – Chìa khóa giáo dục Quốc tế cho học sinh
Trong bối cảnh giáo dục Quốc tế ngày một phát triển, câu hỏi “chương trình IB là gì?” trở thành mối chú ý hàng đầu. IB không chỉ là tấm bằng danh giá mà còn là hành trang vững chắc để chinh phục những cánh cửa Đại học hàng đầu thế giới.
1.1 Khái niệm về chương trình IB
Chương trình IB hay còn gọi là International Baccalaureate là chương trình Tú tài Quốc tế dành cho học sinh có xu hướng tiếp cận với nền giáo dục Quốc tế chất lượng cao cũng như xu hướng phát triển toàn diện bản thân để chinh phục các trường Đại học nổi tiếng như Harvard, Oxford, Cambridge,…
Chương trình được thiết kế dành cho học sinh có đội tuổi từ 3 – 19 tuổi, tập trung trang bị 4 khía cạnh: trí tuệ, cá nhân, cảm xúc và các kỹ năng mềm, nhằm phát triển khả năng học tập và làm việc trong môi trường toàn cầu hóa.
1.2 Vì sao ngày càng nhiều phụ huynh lại lựa chọn chương trình IB .
Ngày nay, nhiều phụ huynh tin tưởng lựa chọn chương trình IB cho con mình bởi những giá trị vượt trội mà nó mang lại. Vậy những giá trị vượt trội mang lại từ chương trình IB là gì?
- Được công nhận toàn cầu: Bằng tốt nghiệp IB được các trường Đại học nổi tiếng trên thế giới chấp nhận và đánh giá cao. Điều này mở rộng cánh cửa du học rộng lớn cho học sinh.
- Phát triển tư duy toàn diện: Chương trình không chỉ dạy kiến thức mà còn dạy cách học. Thông qua các chương trình như Luận văn chuyên sâu (EE) hoặc Lý thuyết nhận thức (TOK), học sinh được rèn luyện kiến thức, kỹ năng và phẩm chất cá nhân.
- Định hướng trở thành công dân tốt: IB khuyến khích học sinh tham gia các hoạt động cộng đồng (CAS) để các em có sự đồng cảm và trách nhiệm xã hội. Đây là những kỹ năng khởi đầu vô cùng quan trọng để thành công trong một thế giới đa văn hoá và hội nhập.
II. Các môn học trong chương trình Tú tài Quốc tế IB
6 nhóm môn học trong chương trình IB
Chương trình IB bao gồm 6 nhóm nhóm môn học chính và 3 thành phần cốt lõi bắt buộc.
6 nhóm môn học bao gồm:
- Nhóm 1: Ngôn ngữ và Văn học (Studies in Language and Literature)
- Nhóm 2: Ngôn ngữ thứ hai (Language Acquisition)
- Nhóm 3: Cá nhân và Xã hội (Individuals and Societies), bao gồm các môn như Kinh tế học, Lịch sử, Địa lý, v.v.
- Nhóm 4: Khoa học (Sciences), gồm các môn như Sinh học, Hóa học, Vật lý,…
- Nhóm 5: Toán học (Mathematics)
- Nhóm 6: Nghệ thuật (The Arts), hoặc học sinh có thể chọn một môn học khác từ nhóm 1 đến 5 thay thế.
3 thành phần cốt lõi bắt buộc học sinh phải hoàn thành khi học chương trình này:
- Lý thuyết kiến thức (Theory of Knowledge – TOK): Môn học giúp học sinh khám phá bản chất của tri thức và cách con người hiểu biết thế giới.
- Bài luận Mở rộng (Extended Essay – EE): Bài nghiên cứu có độ dài 4.000 chữ do chính học sinh thực hiện với nội dung liên quan đến một lĩnh vực hoặc một chuyên ngành trong chương trình học.
- Các hoạt động Sáng tạo, Hành động và Phục vụ (Higher Level – HL): là những hoạt động ngoại khoá và dự án phản ánh sự năng động, hợp tác hướng đến cộng đồng của học sinh.
Học sinh sẽ lựa chọn từ 3 đến 4 môn học ở trình độ nâng cao (Higher Level – HL) và các môn còn lại ở trình độ tiêu chuẩn (Standard Level – SL).
III. Bản đồ lộ trình IB: Lộ trình phát triển toàn diện cho học sinh từ 3 – 19 tuổi
Bản đồ lộ trình học tập IB cho học sinh từ 3 – 19 tuổi
Sau khi hiểu rõ chương trình IB là gì, phụ huynh và học sinh có thể hình dung rõ hơn về lộ trình học thông qua bản đồ học tập được thiết kế cho từng giai đoạn phát triển dưới đây:
3.1 Primary Years Programme (PYP)
- Độ tuổi: 3 – 12 tuổi, là học sinh mầm non và tiểu học.
- Trọng tâm: Khuyến khích học sinh tìm hiểu thế giới xung quanh.
- Mục tiêu chính: Nuôi dưỡng sự tò mò, phát triển tư duy phản biện và hình thành nền tảng học tập suốt đời.
- Yếu tố cốt lõi: Học 6 chủ đề xuyên suốt và Triển lãm PYP (PYP Exhibition)
3.2 Middle Years Programme (MYP)
- Độ tuổi: 11 – 16 tuổi, là học sinh Trung học cơ sở.
- Trọng tâm: Kết nối giữa các môn học và thế giới thực.
- Mục tiêu học tập: Giúp học sinh phát triển kỹ năng học thuật, tư duy phản biện, tự quản lý và liên kết các môn học.
- Yếu tố cốt lõi: Dự án Cá nhân (Personal Project), dự án Cộng đồng (Community Project) và kỹ năng học tập (Approaches to Learning – ATL).
3.3 Diploma Programme (DP)
- Độ tuổi: 16 – 19 tuổi, kéo dài 2 năm dành cho lớp 11-12
- Trọng tâm dạy học: Chuẩn bị vào Đại học với chương trình học thuật chuyên sâu
- Mục tiêu chính: Chuẩn bị học sinh bước vào đại học với tư duy độc lập và toàn diện
- Yếu tố cốt lõi: Lý thuyết kiến thức (TOK), bài luận mở rộng (EE) và các hoạt động Sáng tạo, Hành động và Phục vụ (HL)
3.4 Career-related Programme (CP)
- Độ tuổi: 16 – 19 tuổi, chương trình hướng nghiệp.
- Trọng tâm: Kết hợp học thuật với việc học nghề, chuẩn bị cho sự nghiệp.
- Mục tiêu chính: Giúp học sinh chuẩn bị cho sự nghiệp tương lai, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành.
- Yếu tố cốt lõi: Môn học liên quan đến nghề nghiệp, cốt lõi CP, lối thiểu 2 môn học DP.
Mỗi giai đoạn trong lộ trình IB đều được thiết kế nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển đặc thù của học sinh từ mầm non đến phổ thông. Sự liên kết này không chỉ giúp học sinh vững vàng về kiến thức mà còn phát triển kỹ năng toàn diện từ đó sẵn sàng bước vào môi trường Đại học cũng như tương lai.
IV. So sánh IB và các chương trình khác: Chìa khóa nào “nặng ký” hơn?
Sự khác biệt các chương trình Quốc tế
Điểm khác biệt trong chương trình IB là gì so với các chương trình Quốc tế như A-level, AP. Cùng xem chi tiết qua thông tin dưới đây:
| IB | A-level | AP | |
| Mục tiêu | Phát triển tư duy toàn diện, chuẩn bị cho môi trường học Quốc tế | Chuyên sâu vào các môn theo định hướng nghề nghiệp | Chuẩn bị học thuật, tích luỹ tín chỉ và tạo lợi thế cạnh tranh khi nộp hồ sơ Đại học. |
| Cấu trúc chương trình | Bao gồm 6 môn học + luận văn (EE) + Theory of Knowledge (TOK) + hoạt động CAS | Học 3-4 môn chuyên sâu, theo định hướng ngành nghề | Học từng môn riêng lẻ, học sinh tự chọn số lượng môn học |
| Đối tượng phù hợp | Học sinh muốn phát triển toàn diện, có khả năng tự học và tư duy phản biện tốt | Học sinh có định hướng rõ về ngành học/nghề nghiệp, đặc biệt phổ biến nếu muốn vào trường đại học tại Anh | Học sinh muốn tích lũy tín chỉ đại học trước khi tốt nghiệp phổ thông, đặc biệt là du học Mỹ |
| Ưu điểm nổi bật | Được công nhận rộng rãi, phát triển kỹ năng mềm qua CAS, rèn cả tư duy và học thuật toàn diện | Linh hoạt về môn học, có thể lấy tín chỉ đại học, tiết kiệm thời gian và chi phí học đại học | Linh hoạt về môn học, có thể lấy tín chỉ đại học, tiết kiệm thời gian và chi phí học đại học |
| Thách thức | Yêu cầu cam kết cao trong 2 năm, khối lượng lớn và cân bằng giữa các yếu tố (môn học, EE, TOK, CAS) | Khối lượng kiến thức lớn, tập trung vào thi cuối khoá để đánh giá toàn bộ năng lực | Cần tự học và tự giác cao, khối lượng kiến thức ở mức đại học |
| Phù hợp nếu | Muốn tăng lợi thế hồ sơ du học Mỹ, nhận tín chỉ đại học ngay từ phổ thông | Muốn cơ hội vào các trường ĐH toàn cầu và phát triển toàn diện cả kỹ năng học thuật lẫn xã hội | Muốn tăng lợi thế hồ sơ du học Mỹ, nhận tín chỉ đại học ngay từ phổ thông |
Nhìn chung, IB được xem là nặng ký hơn hai chương trình AP và A-level bởi yêu cầu học sinh theo đuổi chương trình này vừa là học sinh giỏi về kiến thức học thuật, vừa là học sinh biết cân bằng thời gian học tập đồng thời duy trì sự kiên trì trong nhiều năm.
Tuy nhiên, bạn nên cân nhắc lựa chương trình học phù hợp với định hướng và mục tiêu cá nhân: IB cho người muốn phát triển toàn diện, A-level cho người muốn học chuyên sâu, còn AP cho người muốn linh hoạt hoặc tích lũy tín chỉ Đại học sớm.
V. Lợi ích nổi bật của chương trình IB
Lợi ích khi học chương trình IB
Không chỉ biết đến là chương trình học thuật mà IB còn mang đến nhiều giá trị thiết thực cho học sinh.
- Được công nhận toàn cầu: Hiện nay IB có mặt hơn 140 quốc gia vì thế bằng IB được các trường Đại học hàng đầu thế giới đánh giá rất cao đặc biệt ở Mỹ, Anh, Canada, Úc, Singapore.
- Khả năng tự học và nghiên cứu vượt trội: Với EE và TOK, học sinh được rèn luyện kỹ năng viết luận, tư duy, phản biện và nghiên cứu – những kỹ năng cần có khi học Đại học.
- Phát triển toàn diện, không chỉ kiến thức: IB giúp học sinh cần bằng học thuật – kỹ năng – nhân cách. Học sinh không chỉ học 6 môn mà còn tham gia CAS giúp rèn luyện trách nhiệm xã hội và kỹ năng mềm.
- Rèn luyện sức bền và quản lý thời gian: Khối lượng bài học và công việc khá lớn, yêu cầu học sinh biết lập kế hoạch, phân bổ thời gian hợp lý và duy trì tính kỷ luật cao.
- Tăng cơ hội vào đại học nằm TOP trên thế giới: Nhiều trường Đại học xem chương trình IB là một khuôn mẫu để đánh giá đánh giá học sinh. Vì vậy, học sinh theo học chương trình sẽ có nhiều lợi thế hơn khi xét tuyển vào Đại học.
Những lợi ích nổi bật được nêu trên chính là lý do phụ huynh và học sinh chọn theo học chương trình này. Đây không chỉ là một tấm bằng được quốc tế công nhận mà còn là hành trang giúp học sinh chinh phục tương lai.
VI. Hạn chế của chương trình IB mà phụ huynh cần cân nhắc
Những nhược điểm khi học chương trình IB
Bên cạnh những điểm nổi bật thì chương trình IB cũng tồn tại một số hạn chế nhất định.
Trước hết, học sinh không được linh hoạt trong việc chọn môn học theo sở thích bởi chương trình được thiết kế nhằm phát triển toàn diện thay vì chuyên sâu một lĩnh vực nào đó. Điều này đồng nghĩa IB chỉ thực sự phù hợp với học sinh muốn rèn luyện cả kiến thức học thuật lẫn kỹ năng sống.
Ngoài ra chương trình IB có mức học phí khá cao so với các trường công lập hoặc tư thục khác. Chưa kể đến chi phí dành cho tài liệu hoặc hơn nữa là các hoạt động ngoại khoá và các kỳ thi
Tóm lại, để theo học chương trình IB phụ huynh và học sinh cần cân nhắc kỹ lưỡng những mặt hạn chế của chương trình IB trước khi đưa ra quyết định. Khi lựa chọn đúng, học sinh mới có thể phát triển toàn diện và mở rộng cơ hội vào các trường đại học hàng đầu thế giới.
VII. Cách đồng hành cùng con trong hành trình chinh phục IB
Đồng hành và hỗ trợ cùng con trong hành trình chinh phục IB
Để con có thể chinh phục chương trình IB thì sự đồng hành từ phụ huynh vô cùng quan trọng. Không chỉ dừng ở việc hỗ trợ học tập, gia đình cần tạo ra môi trường học tập thoải mái để con luôn vững vàng tâm lý.
- Hiểu rõ chương trình học: Phụ huynh cần nắm bắt rõ chương trình IB là gì và biết được những áp lực mà con có thể gặp để cảm thông và hỗ trợ kịp thời
- Đồng hành trong quản lý thời gian: Hỗ trợ con lập kế hoạch học tập dài hạn và giúp con duy trì thói quen học tập khoa học.
- Khuyến khích tinh thần tự học và trách nghiệm: Thay vì làm hộ thì ba mẹ nên gợi ý phương pháp, định hướng để con chủ động tìm giải pháp.
- Chăm lo sức khỏe và tinh thần: Động viên con khi con áp lực, khuyến khích thể thao, hoạt động để giảm stress đồng thời tạo chỗ dựa tinh thần vững chắc cho con.
- Luôn đồng hành như một người bạn: Lắng nghe, thấu hiểu từ những chia sẻ của con. Đặc biệt không áp đặt con theo quan điểm cá nhân để tránh gây áp lực.
Khi ba mẹ trở thành chỗ dựa vững chắc cho con, học sinh sẽ có đủ tự tin để vượt qua những thử thách, khó khăn và áp lực, từ đó tận dụng tối đa giá trị mà IB mang lại cho tương lai
VIII. Kết luận
Học IB cùng Intertu Education
Chương trình IB mang đến cho học sinh một nền tảng giáo dục phát triển toàn diện từ kiến thức đến kỹ năng sống và cả tư duy phản biện. Tuy nhiên, IB cũng đòi hỏi học sinh phải thật sự là người có ý thức quản lý thời gian và chiến lược học tập rõ ràng.
Nếu bạn đang tìm một địa chỉ đáng tin cậy để hiểu rõ hơn chương trình IB là gì hoặc một người bạn có thể đồng hành cùng con trên hành trình chinh phục IB, Intertu Education sẽ là người đồng hành phù hợp. Với đội ngũ giáo viên giàu kinh nghiệm và am hiểu từng khía cạnh về chương trình IB, chúng tôi không chỉ giúp học sinh chinh phục IB mà còn mở ra cánh cửa học tập tại các trường Đại học hàng đầu thế giới.
